Mariya teyzenin hazırladığı Pijo ve Penda martenitsaları sağlık ve şans getiriyor

Herkes, kırmızı ve beyaz iplikten hazırlanan aksesuarları, 1 Mart’da hediye edecek ve hediye olarak alacaktır. Sofya merkezinde satılan birçok martenitsa arasında en çok göze çarpan etrafı Pijo ve Panda ile çevrili leylek oluyor. Bulgar geleneğini tanıtan ve özenle vatandaşa sunulan Pírotska sokağındaki Mariya teyzenin hazırladığı aksesuarları göz ardı etmek mümkün değil. Kendisinin de dile getirdiği gibi hanedeki en yaşlı kadın martenitsaları hazırlamaktan sorumlu. Her aksesuarın ayrı bir güzelliği, ayrı bir özelliği bulunmaktadır. Örneğin Pijo ve Penda, geleneksel Bulgar kıyafetlerini sergiliyor, baca temizleyicisinin gözleri ise yıldızlar gibi pırıl pırıl parlıyor ve daha bir çok el emeği göz nuru ahtapotlar, leylekler, tavşanlar, vb. Toplumun her kesimi, hatta futbol severler için bile Levski ve CSKA futbol takımlarının renklerini içeren hediye bulmak hiç güç değil.

Bu yıl da başkentte marteniçka tüccarları zengin çeşitlilik sunuyor, seçim ise herkesin zevki ve cebine göre.

 

Her detay ayrı bir çaba, ayrı bir özen gerektiriyor. Örneğin martenitsadaki gözlerin de mümkün olduğunca gerçek olması uzun yıllardır Levski futbol takımının profesyonel fotoğrafçısı olarak çalışmış olan Mariya teyzenin eşi önceden göz resimleri çekip ve kestikten sonra martenitsalara ilave etmektedir.

 

Mariya teyze martenitsa yapımına daha 18 yaşındayken başlamış ve ilk başlarda uygulamalı sanatla uğraşan kızı ile birlikte bilezik yapımına girişmiş olmasına rağmen gerçek tutkusu olan martenitsaları tekrar hayatının bir parçası haline getirmiştir. Sarfedilen çaba o denli fazladır ki özellikle Pijo ve Pandaları gece yarıları hatta sabaha kadar yapıldığını dile getiriyor yaşlı kadın. Bundandır ki sahip olduğu yeteneği de koruyabilmesi son derece mühim. “Kendimiz yapıp tasarladığımız ve kalbimizi içine kattığımız modelleri daha sonra Çin ithal malı olarak görmek gerçekten acı” diye feryat ediyor kadın. Kızılcık ağacından yapılı survaçka isimli Bulgar geleneksel aksesuarlarını da her kış Pirotska Sokağındaki Mariya teyzenin eserlerı arasında bulabilirsiniz.

 

Martenitsa geleneği

 

Yüzyıllardır Bulgaristan’da yaşatılan martenitsa geleneği aslında ülkeye has bir gelenektir. Bir rivayete göre martenitsa takma geleneği, Khan Asparuh dönemine dayanmaktadır. Eskiden martenitsalar birbirine geçirilmiş yün ipliklerden yapılırdı. Daha sonra altın ve gümüş paraların dahil edilmesine karar verildi. Kabul edilen gelenek odur ki hanedeki en yaşlı kadın, çocukların bileklerine sağlık getirmesi ve nazardan koruması adına beyaz ve kırmızı ip bağlar. Martenitsalar ağaçlar çiçek açana kadar veye ilk göçmen kuşlar gelene kadar takılır. Bir tek hediye olarak verilen martenitsalar, mutluluk ve şans getirir.

 

Gelenekler

 

Razgrad ilindeki ev hanımları, güneş doğar doğmaz meyve veren ağaçlara kırmızı kumaş sererler ki Mart ayının gelişini simgeleyen Marta büyükanneyi güldürsünler. Troyan’da ise her 1 Mart günü ev sahibeleri, kapılara, ağaçlara ve hayvanların boynuzlarına kırmızı yün ipi bağlarlar. Haskovo’daki nineler sabaha karşı evdeki çocuklara martenitsa takıp tamamen kırmızı elbise giyerler. Bundandır ki aslında Marta büyükannenin insanlar ve ağaçların yanına geldiğinde kırmızı elbise ve kırmızı çorap giydiğine, ve kırmızı başörtü taktığına inanılır.

Rivva.info